بررسی شایستگی مدل رگرسیون حداقل مربعات در مدلسازی ارتفاع گونۀ راش نسبت به متغیرهای محیطی در جنگل آموزشی و پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس

در پژوهش حاضر، به منظور مدلسازی ارتفاع گونۀ راش به عنوان یک مؤلفۀ مهم توان تولید رویشگاه نسبت به متغیرهای محیطی در جنگل آموزشی و پژوهشی دانشگاه تربیت مدرس از مدل رگرسیون حداقل مربعات استفاده شد. به این منظور به روش منظم – تصادفی 123 قطعه نمونه دایره ای 1/0 هکتاری در منطقه مستقر گردید و در هر یک از قطعات نمونه، ارتفاع کل و قطر برابرسینه تمام درختان راش با قطر بیشتر از 5/7 سانتی متر اندازه گیری شد. در مرکز قطعات نمونه، از عمق 0تا10 سانتی متر نمونه های خاک برداشته شده و مجموعه ای از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک در محل استقرار قطعات نمونه اندازه گیری شد. همچنین ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب و آزیموت قطعات نمونه نیز ثبت شد. نتایج پژوهش حاضر نشان داد هرچند مدل رگرسیون خطی برحسب ضریب تبیین، کارایی به نسبت خوبی در مدلسازی ارتفاع گونۀ راش دارد، به کارگیری شاخص موران i نشان می دهد که مسئلۀ خودهمبستگی مکانی در مدل رگرسیون وجود دارد. به کارگیری مدل های خودرگرسیونی با وقفۀ مکانی و خطای مکانی به عنوان رویکردهای جایگزین برای حذف پدیدۀ خودهمبستگی نشان داد که این مدل ها ازنظر معیارهای ضریب تبیین، معیار اطلاعاتی آکائیک و لگاریتم درست نمایی کارایی بهتری نسبت به مدل رگرسیون خطی دارند. مقایسه دو مدل خودرگرسیونی توأمان با وقفۀ مکانی و خطای مکانی با استفاده از آماره های فوق نیز نشان می دهد که مدل خود رگرسیونی با خطای مکانی بهتر از مدل با وقفه مکانی است. پژوهش حاضر بر اهمیت بررسی و کنترل خودهمبستگی مکانی در مطالعات بوم شناسی جنگل تأکید می ورزد و دستورالعملی را برای مدلسازی عملکرد گونۀ راش نسبت به متغیرهای محیطی فراهم می کند.